Je hebt het niet van mij, maar…

De balie hield een debat over het boekje Je hebt het niet van mij, maar… van Joris Luyendijk. Ik raad dit boek aan. Het geeft een interessante kijk op de werking van de macht. Een aantal punten uit het boekje:

• Ambtenaren bepalen voor een belangrijk deel wat er op de agenda komt en dat maakt hen een machtsblok dat nogal onderbelicht is.
• Een minister heeft een moeilijke positie: alleen tegen een groep ambtenaren die hij niet kan ontslaan en, als hij geen vakkennis heeft, die meer weten dan hij.
• Naast de zichtbare politici en journalisten zijn er nog twee groepen die aan hen trekken. De persvoorlichters die aan journalisten trekken om hun politicus of partij positief in de media te krijgen en de lobbyisten die aan ambtenaren en politici trekken om hen te beïnvloeden.
• Ik dacht dat lobbyisten dit deden door contact te leggen en politici bepaalde ideeën te ‘verkopen’. Dit wordt bevestigd door Joris Luyendijk, maar de lobbyisten doen meer. Zij nemen de politici werk uit handen door kamervragen te schrijven of hen de argumenten tijdens het debat te sms’en.

Aan het bedat in de balie deden Joris Luyendijk, Hans Laroes en Jack de Vries mee. Het was duidelijk dat Hans Laroes en Jack de Vries het boek van Joris Luyendijk niet goed tot zich door hadden laten dringen. Hans Laroes vond dat dit (de werking van Den Haag) in het verleden al eens aan bod was gekomen en dat het dus oud nieuws was en Jack de Vries begreep niet welk “probleem Joris aan de kaak wilde stellen”. Beide reacties zijn vanuit een ouderwetse notie van journalistiek gemaakt. Hans Laroes wilde “nieuws” brengen, waarna er een debat volgt, waarna er weer tot de orde van de dag over wordt gegaan. Jacks idee was van hetzelfde laken een pak: nieuws roept verontwaardiging op (want het “stelt iets aan de kaak”), waarna er een debat volgt, waarna er weer tot de orde van de dag over wordt gegaan. Terwijl de boodschap van Joris was: brengt het nou eens ànders in beeld. Niet omdat het nieuw is of omdat er schande over moet worden gesproken, maar om de werkelijkheid te tonen. De huidige journalistieke verslaggeving in Den Haag toont niet de hele werkelijkheid. Dat is het enige dat Joris Luyendijk wil veranderen, als hij al een missie heeft. Pas je niet aan aan de mores van een bepaalde biotoop, maar benoem ze.

Ik als nieuwsconsument vind het natuurlijk ook smullen als er allerlei politieke verwikkelingen zijn, maar achteraf vraag je je af wat je nou weer van deze politieke crisis hebt opgestoken. Wat iedereen er überhaupt mee is opgeschoten. Het is inderdaad een soap. Vermakelijk, maar inhoudsloos. Liever dan een soap te volgen zou ik werkelijk inzicht willen hebben.