Een viool-solist speelde een stuk mee met het Gelders Orkest. Hij vibreerde alsof hij beslag aan het kloppen was: snel en met een constante snelheid. Het gevoel voor de muziek had ie ergens in de achterzak van z’n broek gestopt. Alle noten op het juiste moment gespeeld, ook de ingewikkelde noten, maar als een robot. Als een idiot savant die een pianoconcert uit z’n mouw schudt nadat ie het één keer heeft gehoord.
Nadat het stuk was afgelopen, stonden een heleboel mensen op bij het klappen. Een staande ovatie voor de solist. Ik vond het onbegrijpelijk en stootte de vrouw naast me aan om mijn mening met haar te delen (nadeel van alleen naar een concert gaan: je hebt niemand direct voorhanden om je mening tegen te spuien). Na mijn uitleg over het vibreren vroeg ze of ik ook speelde. Ik beaamde dat ik viool kan spelen. Dus ik wist hoe het gespeeld hoort te worden, zei ze.
In de pauze stond ze op om te verhuizen naar een andere plek. Straks kwam een stuk van Rachmaninov, waar ze eigenlijk voor kwam. Ik zei dat ik Rachmaninov niet kende, want ik luister weinig naar klassieke muziek. Ze bleef staan en keek me verbaasd aan, maar je speelt toch zelf?
Nou, ik speel viool, maar heel sporadisch en ik luister weinig naar klassieke muziek; die vorige componist kende ik helemaal niet. Maar je zegt net dat je het kende, wist hoe het gespeeld hoort te worden? Nee, ik zei dat ik het niet goed vond hoe hij het speelde; ik ken het stuk verder niet, maar ik kan wel horen als iemand een stuk slecht speelt. Ze vertrok met een niet begrijpend gezicht.
Muziek voor haar is als etiquette. Als de door ieder erkende autoriteit beslist hoe het hoort, is dat de enige juiste manier. Je eigen denkvermogen hoeft niet aangewend te worden, slechts het vertrouwen in de officiële kenner. En wat doe ik? Ik wend me voor als kenner, ze vertrouwt mijn oordeel en dan beschaam ik dat door te laten zien dat ik geen kenner ben; dat ik niet weet ‘hoe het hoort’. Heel frustrerend! Moet je zèlf een oordeel gaan vormen.
