Trek alles in twijfel

Het is makkelijk om op te gaan in je leventje: je werk, je gezin, je vrienden, je hobby. Toch vertonen veel mensen dagelijks een wat bredere interesse. Zij kijken naar het journaal of lezen de krant om zich op de hoogte te stellen van de huidige stand van het land en van de wereld. Voor een nog bredere visie op de lange termijn zijn er programma’s als Tegenlicht en Buitenhof.

Zeldzamer is het om echt uit de huidige tijd en cultuur te stappen en de wereld objectief te bekijken. Absolute objectiviteit is onbereikbaar (en misschien ook juist weer erg oninteressant – denk aan het nietszeggende getal 42 als het antwoord op de ultieme vraag), maar het is wel mogelijk om in te zien waarin de huidige tijd uniek is vergeleken met wat we weten van hoe men dacht in een andere eeuw. Hierdoor kunnen denkbeelden die vanzelfsprekend lijken opeens in een heel ander daglicht komen te staan. Dat is een prettig ontwrichtende ervaring.

Ik herinner mij nu deze bronnen die mij zo’n ervaring bezorgden:

  • Het marathoninterview met Abram de Swaan door Geert Mak (hier na te luisteren)
  • Het boek Vergeten erfenis. Oosterse wortels van de westerse beschaving van Jona Lendering
    In dit compact geschreven boek onderbouwt hij de stelling dat de pijlers van de westerse beschaving niet leunen op de Romeinse en Griekse oudheid, maar eerder op ontwikkelingen in de Arabische wereld. Onderwijl legt hij ook uit hoe geschiedschrijving eigenlijk in zijn werk is gegaan door de eeuwen heen. Wat men toen – in de oudheid en in de middeleeuwen – belangrijk vond om te bewaren, bepaalt wat er voor ons nu aan geschiedenis is overgeleverd. Het bracht mij tot het besef dat ‘de geschiedenis’ gekleurd is door verschillende brillen uit verschillende eeuwen die elk weer een eigen schifting heeft gemaakt.
  • Het hoorcollege Klinkende Geschiedenis van Leo Samama over muziekgeschiedenis
    Dit college doet je inzien dat de waardering van muziek en de kunsten in bredere zin in het verleden niet zoals nu werden bepaald door individuele subjectieve smaak, maar door godsdienst, regels en de heersende elite.

Ik roep iedereen op om zelf ook zulke ervaringen op te doen. Bevrijd jezelf van je vanzelfsprekendheden. Daar word je gelukkig van.

1 reactie

  1. Maarten

    En vervolgens vindt iedereen je een mafkees. 😀

Reacties zijn gesloten.