Hartstikke heldere en leuke collegereeks bijgewoond van Frank Linde bij de Universiteit van Nederland gisteren. Het ging over elementaire deeltjesfysica. Heel knap hoe hij in een sneltreinvaart alle grote vragen die nu spelen in dat vakgebied behandelt:
- Massa en het Higgsdeeltje
- Quantummechanica
- Anti-materie
- Neutrino’s
- Zwarte materie
Hij legde het duidelijk uit met concrete voorbeelden, zoals echte testresultaten van experimenten. Dat werkt bij mij beter dan alleen maar die metaforen, die toch altijd neerkomen op een stel balletjes en wolkjes, etc. Dan blijft ’t heel abstract. Als je echte meetresultaten in een grafiek ziet, begrijp je beter dat het niet alleen theorie is, maar hoe de wetenschappers de theorie in de echte wereld proberen te staven.
Hij liet bijvoorbeeld zien wat voor een bizar groot experiment is gebouwd in Japan om neutrino’s te vinden. Een gigantische sfeer gevuld met water en waarvan de muren bekleed zijn met detectoren. Het hele ding bevindt zich ook nog eens een kilometer onder de grond in een verlaten mijn. Dit apparaat heeft neutrino’s gedetecteerd die door een supernova zijn verspreid zoveel miljoen lichtjaar van ons verwijderd. Echt gaaf. Daarmee ondersteunt het apparaat de theorie dat supernova’s neutrino’s uitstoten.
Neutrino’s zijn ontzettend lastig te detecteren, omdat ze overal doorheen gaan, ook door de aarde.
Grappigste moment was naderhand bij het vragen stellen. De meeste vragen kwamen van wat suffe mannen van middelbare leeftijd die de klok hadden horen luiden, maar niet wisten waar de klepel hangt. Maar toen stelde het enige kind in de zaal een vraag. Hij had voor een werkstuk op school een boek van Stephen Hawking geraadpleegd en stelde een heel inhoudelijke vraag over Hawkingstraling. Ik begreep vraag noch antwoord.
